ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Παρουσιάζονται έντυπα και ψηφιακοί δίσκοι που αφορούν την κερκυραϊκή ιστορία και πολιτισμό και γενικότερα τον ιόνιο χώρο.

28.12.11

ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ


Σοσιαλιστικός Όμιλος Κέρκυρας


Η έκδοση είναι επετειακή, καθώς το 2011 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την ίδρυση του Ομίλου, από τον πρωτοπόρο λογοτέχνη Κωνσταντίνο Θεοτόκη και άλλους Κερκυραίους διανοούμενους και εργάτες, στην πόλη της Κέρκυρας. Η σοσιαλιστική οργάνωση του νησιού συνέβαλε, ως γνωστόν, στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ), που αργότερα μετονομάστηκε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.

ΣΠΥΡΟΣ ΧΡ.ΚΑΡΥΔΗΣ: "Η ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ ΑΓΡΑΦΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΣ"

21.12.11

ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΡΥΔΗΣ: "ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΒΕΝΕΤΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟ ΧΩΡΟ"


Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται μελέτες που αφορούν πτυχές της οργάνωσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο, την Κεφαλληνία, τα Κύθηρα και την Πελοπόννησο κατά τη διάρκεια της βενετικής κυριαρχίας. Η κριτική προσέγγιση της βιβλιογραφίας, των γνωστών ως σήμερα αρχειακών πηγών, καθώς και νέων, άγνωστων ως τώρα, αρχειακών τεκμηρίων που αφορούν την οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας των περιοχών αυτών, κατέδειξε την ανάγκη για την αναθεώρηση των υφισταμένων απόψεων και για τη διατύπωση νέων απαντήσεων στα μελετώμενα ζητήματα.

7.12.11

"ΣΠΥΡΙΔΩΝ-ΦΙΛΙΣΚΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ. ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΣ ΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ 150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ". Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας, Κέρκυρα 2011



ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Κέρκυρα, 17/29 Νοεμβρίου 1861 και ώρα 7 π.μ.: ο πενηντατετράχρονος υποπρόξενος του Βασιλείου της Ελλάδος «Σκαρλάτος Σαμμάρας [sic], ππότης διαφόρων παρασήμων, γεννημένος ες τν Βιένην τς Αστρίας» και η εικοσιεξάχρονη σύζυγός του Φανή Ελάου, γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη, απέκτησαν ένα γιο. Τρεις εβδομάδες αργότερα, στις 10/22 Δεκεμβρίου, το νεογέννητο βρέφος βαπτίστηκε στον ιερό ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου Φανερωμένης (ο οποίος ακόμη και σήμερα είναι γνωστός ως η «Παναγία των Ξένων») με αναδόχους τον Κερκυραίο ιστορικό και φιλόλογο Ιωάννη Ρωμανό και την κόμισσα Αγγελική Θεοτόκη-Ανδρουτσέλη, σύζυγο του Νικολάου Βροκίνη (θείου του ιστορικού Λαυρεντίου Βροκίνη). Το βρέφος δεν έλαβε όμως τα ονόματα Γεώργιος ή Ιωσήφ (σύμφωνα με εκείνα των παππούδων του), αλλά Σπυρίδων-Φιλίσκος. Το νεογέννητο αυτό επρόκειτο να εξελιχθεί στον μουσουργό Σπύρο Σαμάρα, ο οποίος έμελε να αναδειχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους, αλλά συνάμα και πλέον παρεξηγημένους, πρωταγωνιστές της ελληνικής μουσικής ιστορίας των νεώτερων χρόνων.
Η συμπλήρωση εφέτος 150 ετών από τη γέννηση του Σαμάρα και ενός αιώνα από τη μόνιμη και μοιραία επιστροφή του στην Ελλάδα δίνει για ακόμη μια φορά την ευκαιρία να υπογραμμιστεί το αυτονόητο. Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από τη διαπίστωση ότι ο συνθέτης δεν βάσιζε την οποιαδήποτε φιλοδοξία υστεροφημίας στον παλαμικό Ολυμπιακό Ύμνο του 1896, σε ένα έργο δηλαδή εν πολλοίς ευκαιριακό, το οποίο θα καθιερωνόταν μάλλον συμπτωματικά ως επίσημος ύμνος των Ολυμπιακών Αγώνων μόλις το 1958, δηλαδή εξήντα δύο χρόνια μετά την παγκόσμια «πρώτη» του και σαράντα ένα χρόνια μετά τον θάνατο του συνθέτη του.
Πράγματι, το 1896 ο Κερκυραίος συνθέτης βρισκόταν στο ζενίθ της καριέρας του στην Ευρώπη. Όπερές του παρουσιάζονταν όχι μόνο στην Ιταλία, αλλά και σε άλλα ευρωπαϊκά οπερατικά κέντρα (Παρίσι, Νίκαια, Λειψία, Κολωνία, Βόννη), ενώ η φήμη του έφτανε ως την Αργεντινή. Η εργογραφία τού συνθέτη μέχρι το 1896 αποκαλύπτει μια σειρά επιτυχημένων, αλλά ξεχασμένων πλέον, οπερατικών έργων: Flora Mirabilis (1886), Medgé (1888), Lionella (1891), La martire (1894), La furia domata (1895). H εξαιρετική πορεία του στις ευρωπαϊκές μελοδραματικές σκηνές συνεχίστηκε βεβαίως και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 με την ίδια επιτυχία μέχρι την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1911. Τη δυναμικη του Σαμάρα αποδεικνύουν η υποδοχή των μελοδραμάτων Mademoiselle de Belle-Isle (1905), La biondinetta (1903, 1906), Rhea (1908), καθώς και οι ποιότητες της ημιτελούς La tigra.
Εκατόν πενήντα χρόνια μετά από εκείνο το πρωινό της 29ης Νοεμβρίου 1861 η Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας παρουσιάζει τον δεύτερο τόμο των Δημοσιευμάτων του Μουσείου Μουσικής «Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος». Στην επετειακή αυτή έκδοση τιμάται ο Σπύρος Σαμάρας, ο πρώτος Έλληνας συνθέτης που έτυχε πραγματικά διεθνούς αναγνώρισης και ο οποίος απεδείκνυε ότι η ιδιοφυία δεν γνωρίζει γεωγραφικά και φυλετικά όρια. Στον τόμο δημοσιεύονται τρεις πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες, μια μαρτυρία και αριθμός φωτογραφικών ντοκουμέντων. Όλα τα παραπάνω αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές των σχέσεων του συνθέτη με την Ελλάδα, καθώς και της αξιοζήλευτης και εξαιρετικά σημαντικής πορείας του Σαμάρα στον διεθνή μουσικό και μουσικοθεατρικό χώρο στο μεταίχμιο μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα. Ζώντας σε αυτό το μεταίχμιο ο Κερκυραίος μουσουργός ωφελήθηκε σε μέγιστο βαθμό από τα νάματα της εποχής του και άφησε συγκλονιστικές μουσικές σελίδες.

Στην πρώτη μελέτη του τόμου ο Χάρης Ξανθουδάκης αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της σύνθεσης και της παρθενικής παρουσίασης του περίφημου και εμβληματικού Ολυμπιακού Ύμνου στην Αθήνα, το 1896. Οι συνθήκες, τα πρόσωπα και οι προπαρασκευαστικές δραστηριότητες παρουσιάζονται ενδελεχώς μέσα από τον τον τύπο και τους πρωταγωνιστές της εποχής. Επίσης, απολύπτεται πλούτος νέων στοιχείων, τα οποία υπογραμμίζουν το πολιτικό και εθνικό βάρος που έλαβε ο Ύμνος στο ελλαδικό βασίλειο της εποχής ως ένα σύμβολο αποστασιοποίησης από το οθωμανικό παρελθόν και σύνδεσης με το αρχαιοελληνικό πνεύμα.
Το δεύτερο ερευνητικό πόνημα του τόμου υπογράφει η θεατρολόγος Στέλλα Κουρμπανά και αφορά στις σχεδόν μυθιστορηματικές συμπληγάδες που συνάντησε στην Ελλάδα η σαμαρική Flora Mirabilis. Ήδη από την παγκόσμια πρώτη της στο Μιλάνο το 1886 η συγκεκριμένη όπερα είχε αναδείξει το ταλέντο και τις ικανότητες του Κερκυραίου μουσουργού. Το ενδιαφέρον για το πρωτόλειο αυτό έργο του Σαμάρα υπήρξε εξαιρετικό και στην Ελλάδα της εποχής. Ωστόσο, μετά από διάφορες αναβολές και αποτυχημένες απόπειρες παρουσίασής της σε διάφορες πόλεις του τότε ελλαδικού βασιλείου το έργο θα εύρισκε τελικά φιλόξενο χώρο στο κερκυραϊκό θέατρο San Giacomo. Στη γενέτειρα του Σαμάρα η ελλαδική πρεμιέρα της Flora Mirabilis θα γνώριζε πρωτοφανή επιτυχία και θα άφηνε εποχή, απόηχοι της οποίας φθάνουν μέχρι τις μέρες μας. Στο επίμετρο της μελέτης παρουσιάζεται σειρά ντοκουμέντων, τα οποία ρίχνουν νέο φως στην περίοδο και στους πρωταγωνιστές της.
Στο τρίτο μελέτημα ο υπογράφων ασχολείται με τις σχέσεις του Σαμάρα με τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας. Η συγκεκριμένη πτυχή της ζωής του μουσουργού είχε ελάχιστα διερευνηθεί και η όποια αναφορά σε αυτή κατά κανόνα περιοριζόταν στη συμμετοχή της μπάντας της Φιλαρμονικής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Ωστόσο, το αρχειακό υλικό της Εταιρείας και ο τύπος της εποχής αποκαλύπτουν μια αμεσότερη και βαθύτερη σχέση του Σαμάρα με το κορυφαίο μουσικοεκπαιδευτικό ίδρυμα της ιδιαίτερης πατρίδας του, σχέση η οποία ήταν ήδη στενή και άμεση τουλάχιστον από το 1886. Επίσης, στο επίμετρο του κειμένου παρατίθενται μια σειρά νέων στοιχείων για τον πατέρα του συνθέτη, τον «υποπρόξενο γραμματεά Σκαρλάτο Σαμμάρα».
Το κείμενο-μαρτυρία του παρόντος επετειακού τόμου φέρει την υπογραφή του μουσικολόγου-μουσικοκριτικού Γιώργου Λεωτσάκου, δηλαδή του ανθρώπου εκείνου που περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει συνδέσει το όνομά του με τον Σπύρο Σαμάρα. Ο Γιώργος Λεωτσάκος με ιεραποστολικό ζήλο ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 ανέλαβε το δύσκολο έργο της «απενοχοποίησης» του Σαμάρα και της λεγόμενης «Επτανησιακής Σχολής» εν γένει. Στο παρόν κείμενό του ο συγγραφέας με το γλαφυρό ύφος του προχωρά σε έναν πρώτο προσωπικό απολογισμό της εικοσιπενταετούς ερευνητικής αφοσίωσής του στο έργο και στη ζωή του Σπύρου Σαμάρα. Συνάμα, προσφέρει πλήθος πληροφοριών για τη μεταθανάτια τύχη του έργου του Κερκυραίου συνθέτη, όπως τη βίωσε ο ίδιος, και θέτει σειρά νέων ερευνητικών στόχων για μελλοντική έρευνα.
Το φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζεται στον παρόντα τόμο, είτε διάσπαρτα μεταξύ των κειμένων είτε με τη μορφή λευκώματος στο τέλος του τόμου, επιχειρεί να διασώσει στη συλλογική μνήμη διάφορα ντοκουμέντα, επί το πλείστον πρωτοδημοσιευόμενα, που αφορούν στον Σαμάρα. Η πλειοψηφία των ντοκουμέντων προέρχεται από το αρχειακό υλικό της Φιλαρμονικής, πολλά δε από αυτά εκτίθενται στο Μουσείο Μουσικής του ιδρύματος.

Όπως είναι σαφές, ο παρών επετειακός τόμος είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας, η οποία οφείλει ευχαριστίες σε διάφορους φορείς και πρόσωπα. Αρχικά, αποδίδονται εγκάρδιες ευχαριστίες στη Διοικητική Επιτροπή της Αναγνωστικής Εταιρίας Κερκύρας και τον υπεύθυνο της βιβλιοθήκης της, κ. Ανδρέα Παπαδάτο, για τη διάθεση σπάνιου υλικού σχετικού με τον Σαμάρα από τις αρχειακές σειρές της. Επίσης, ευχαριστίες οφείλονται στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ), στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων και στο προσωπικό των Γενικών Αρχείων του Κράτους του Νομού Κερκύρας για την απλόχερη βοήθειά τους και για την ικανοποίηση των ερευνητικών απαιτήσεων των συγγραφέων. Η Μαρία Σουρβίνου, η οποία με κόπο και μεράκι επιμελήθηκε τις αγγλικές μεταφράσεις του «Χρονολογίου» και των «Περιλήψεων» των κειμένων, αξίζει επιπλέον επαίνου και για την ανάδειξη της επετείου της γέννησης του Σαμάρα στο πλαίσιο της συνεργασίας της με το Μουσείο Μουσικής της Φιλαρμονικής. Κομβικής σημασίας ήταν και η συνεργασία με τον Σταμάτη Καταπόδη, ο οποίος ανέλαβε το απαιτητικό έργο της φωτογράφησης των εδώ παρουσιαζόμενων τεκμηρίων, καθώς και με τον Σωκράτη Πουλή, ο οποίος προσέφερε για ακόμη μια φορά τις φιλολογικές του γνώσεις. Τέλος, αυτονόητες και εκ βάθους ευχαριστίες απευθύνονται στα μέλη της Διοικητικής Επιτροπής της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας, ιδιαιτέρως δε στον Πρόεδρό της κ. Ιωάννη Γραμματικό, όχι μόνο για τη ζωηρή υποστήριξη και ανάδειξη της εφετινής επετείου, αλλά και για την ελεύθερη πρόσβαση στο μοναδικής σημασίας αρχειακό υλικό του ιδρύματος.

Κώστας Καρδάμης
Κέρκυρα, 15 Ιουλίου 2011

Ετικέτες , , ,

6.12.11

Ευρυπίδης Κλεοπας: "Ποίηση και πολιτική. Φλερτάροντας με την ουτοπία"







Ο τόμος περιλαμβάνει σειρά κειμένων του συγγραφέα κατανεμημένα σε τρεις ενότητες:


• Πολιτική

• Περί τέχνης

• Δεκατρία διηγήματα και ένα δοκίμιο

Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει δώδεκα σημειώματα με πολιτικό και ιστορικό περιεχόμενο σχολιάζοντας γεγονότα τα οποία σημάδεψαν την ιστορία. Αναφέρει χαρακτηριστικά στο κείμενο με επικεφαλίδα «Μπορούν τα Επτάνησα να ατενίσουν πέρα από το Σολωμό και τον Καποδίστρια;»

«… οι Επτανήσιοι, στην αναζήτηση της χαμένης τους ταυτότητας, κατά ένα μεγάλο μέρος, είναι στραμμένοι και κοιτάζουν μ’ ένα κοσμοπολίτικο βλέμμα προς τη Δύση και την Ευρώπη, κι οι υπόλοιποι μ’ ένα βλέμμα ζηλόφθονο, ατενίζουν προς την ελληνική μητρόπολη. Για την απαξίωση της παράδοσής τους, δεν φταίει μόνον ένα εσωστρεφές κι ανίκανο κράτος, αλλά κι΄ ένας κακώς νοούμενος τοπικισμός, που καλλιεργείται τελευταία από μέτριους πολιτικούς και άλλους παράγοντες της δημόσιας ζωής».

Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει δώδεκα επίσης σημειώματα για την Τέχνη και το Θέατρο με την άποψη, για ένα κλασσικό ερώτημα, ότι «… το έργο τέχνης δεν καθορίζεται τόσο από το τι απεικονίζει, όσο από το πώς το απεικονίζει. Πως εκφράζει ο καλλιτέχνης συνειδητά ή ασυνείδητα τις κοινωνικές τάσεις του καιρού του».

Ανάμεσα στα διάφορα θέματα τα οποία θίγει, είναι και αυτά των κατά καιρούς παρεμβάσεων της πολιτείας σε τομείς της Τέχνης και των Γραμμάτων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Το 1964, η κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, απαγορεύει την προγραμματισμένη συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη στο Ηρώδειο, με το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη, με πρόφαση τη συμμετοχή σ’ αυτήν του “λαϊκού” τραγουδιστή Γρηγόρη Μπιθικώτση!»

Το μεγαλύτερο μέρος των διηγημάτων αποτελεί μια αναδρομή με μνήμες που ξεκινούν από τα παιδικά χρόνια, απλώνονται σε μισό και παραπάνω αιώνα και εξελίσσονται στα μέρη όπου έζησε ή απλά πέρασε ο συγγραφέας. Δίπλα σε αυτά και διηγήσεις φίλων και γνωστών χαρακτηριστικές για τόπους και γεγονότα.

Το βιβλίο «κλείνει» με την «Ατέρμονη αγωνία του χρόνου» και την προσπάθεια διείσδυσης του συγγραφέα σε μια έννοια που ρυθμίζει τη ζωή μας. Μόνο που «Άλλος είναι ο χρόνος της φυσικής, άλλος αυτός της ιστορίας, και άλλος της προσωπικής μας αγωνίας. Γιατί, όλοι γνωρίζουμε, ότι θα’ ρθει κάποια στιγμή, που δεν θα έχει ούτε παρόν, ούτε μέλλον»

Θ. Σταυρίδης: "Η εγκατάσταση Επτανησίων στην Κύπρο στα μέσα του 18ου αιώνα και τοπικές αντιδράσεις"

"Μουσικός Ελληνομνήμων", τ 9, Μάιος-Αύγουστος 2011

"Νέα Εποχή": Αφιέρωμα στο Νίκο Καββαδία


Από τους ποιητές της γενιάς του 30 που αγνόησαν τις επαναστατικές αλλαγές που σημειώθηκαν στην ποίηση και παρέμειναν πιστοί στην παράδοση, ο Νίκος Καββαδίας (1910-1975) μας έδωσε ποιήματά με πλαίσιο τη θάλασσα και θέμα τη σκληρή ζωή των ναυτικών. Ωστόσο, γι’ αυτόν, η θάλασσα ήταν ένας μαγικός κόσμος από τον οποίο άντλησε δύναμη και αγάπη για τον άνθρωπο.


Τον περασμένο χρόνο συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννησή του και τριάντα πέντε από το θάνατό του. Με το σκεπτικό ότι δημιουργικές καταθέσεις όπως αυτή του Καββαδία είναι διαχρονικές και βέβαια πάντα επίκαιρες, το κυπριακό πολιτιστικό περιοδικό «Νέα Εποχή» παρουσιάζει στο τελευταίο του τεύχος ένα εκτενές αφιέρωμα στον ποιητή. Η επιμέλεια ανήκει σε ένα μέλος της κερκυραϊκής διασποράς στην Κύπρο, στο φιλόλογο Γιώργο Κ. Μύαρη.



Ένα ξεχωριστό έργο



Σημειώνει ο Γιώργος Μύαρης στο κείμενό του με τίτλο «Ένα traversο στους καιρούς με τον Τσε και τον Καββαδία»:

Ο Νίκος Καββαδίας έδωσε ένα ξεχωριστό ποιητικό και πεζογραφικό έργο, προβάλλοντας μια ιδιαίτερη λυρική γραφή.

Αρκετές αναφορές και νύξεις στο έργο του αγγίζουν θέματα κοινωνικά και πολιτικά. Υπάρχουν όμως ορισμένα ποιήματά του που, επειδή ακουμπούν σε εμπνεύσεις και θέματα δεμένα με σημαντικά γεγονότα, μπορούν υπό μία έννοια να ενταχθούν στη «λογοτεχνία της αντίστασης». Συνοπτικά θυμίζω απλώς τους τίτλους και ορισμένα στοιχεία για την ταυτότητα των ποιημάτων αυτών, που δένουν φυσικά με γενικότερα αλλά και με προσωπικά βιώματα και πράξεις του ίδιου του ποιητή, όπως η στράτευση και συμμετοχή του στον πόλεμο κατά της φασιστικής ιταλικής εισβολής στην Ελλάδα, η ένταξή του στις γραμμές του ΚΚΕ μετά την είσοδο των ναζιστικών στρατευμάτων το 1941 στην Αθήνα και στο ΕΑΜ Λογοτεχνών (μάλιστα ως επικεφαλής στα 1945, μέχρι το μπάρκο του με το πλοίο «Κορινθία», 6-10-1945), η στήριξη στους αγώνες για δημοκρατία και ελευθερία στη δεκαετία του 1960 και κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα η βοήθεια από τη μεριά του ως συνδέσμου αντιστασιακών οργανώσεων, η μεταπολιτευτική συμπόρευσή του σε ορισμένα θέματα με την ανανεωτική κομμουνιστική Αριστερά και η ενεργοποίηση στη Δημοκρατική Αντιμοναρχική Κίνηση όπου υπογράφει την αντιβασιλική διακήρυξη διανοουμένων παραμονές του κρίσιμου πολιτειακού δημοψηφίσματος στην Ελλάδα….



Τα κείμενα του αφιερώματος



Το τμήμα του τεύχους της «Νέας Εποχής» με το αφιέρωμα περιλαμβάνει τα παρακάτω κείμενα:

• Φίλιππος Φιλίππου: Νίκος Καββαδίας, ο ποιητής και ο πολίτης

• Κρεσέντσιο Σαντζίλιο: Νίκος Καββαδίας – το ατέλειωτο όνειρο στη θάλασσα

• Θεοδόσης Πυλαρινός: Πέτρος Βαλχάλας: Τα πρώτα, ψευδώνυμα ποιητικά βήματα του Νίκου Καββαδία.

• Έλλη Παιονίδου: Ο Κόλιας στο «Απολλώνια»

• Ανδρέας Χατζηθωμάς: Όταν η ποίηση του Καββαδία εμπνέει …

• Αγγελική Ριαλα: Οικουμενικότητα και διαπολιτισμικότητα στο έργο του Νίκου Καββαδία

• Γιώργος Κ. Μύαρης: Ένα traversο στους καιρούς με τον Τσε και τον Καββαδία. Σχόλιο στο περιθώριο του ποιήματος «Guevara»

• Χρήστος Γιαννακος: Γίνεται άσυλο το υπερπόντιο καράβι;

• Βασίλςη Π.Καραγιάννης: ΤουΚαββαδία, μοναχού, του πρέπει …

• Χρίστος Τουμανίδης: Έξι προσπάθειες Χαϊκού για τον Νίκο Καββαδία.



Πως γράφτηκε ο «Γκουεβάρα».



Το ποίημα αυτό, όπως αναφέρει ο φίλος του ποιητή, εκδότης Θ. Καραβίας, γράφτηκε σε μια από τις παραμονές του στην Αθήνα, στα χρόνια της δικτατορίας. Στη σκληρή κριτική του φίλου του ότι η ποίησή του έμενε στάσιμη στα ίδια μοτίβα και στις ίδιες διαθέσεις, χωρίς να επηρεάζεται από τις δύσκολες, τις δραματικές ώρες που περνούσε ο λαός μας, «Τώρα θα δεις!» του απάντησε. Και σε μια εβδομάδα, όπως είχαν στοιχηματίσει, ο Κόλιας μπήκε κατσούφης, δήθεν στο καφενείο να βρει τον Καραβία «Τίποτα» είπε. «Δεν έγινε τίποτα». Σε λίγο, όμως, διακόπτοντας τις επικρίσεις και τις ειρωνείες του φίλου του, έβγαλε δειλά, όπως πάντα, από την τσέπη του ένα χαρτί. «Για διάβασε αυτό...». Ήταν ο Γκουεβάρα που μέσα του έκρυβε όλη την πίκρα του για το βασανισμένο μας λαό. Το ποίημα, βέβαια, αυτό, κατά πάσα πιθανότητα, δε γράφτηκε μέσα στην εβδομάδα του στοιχήματος. Η μορφή του Γκουεβάρα πάντα τον απασχολούσε και θα το είχε μέσα του συνθέσει ή ακόμα και γράψει πολύ πιο πριν.


Κατευόδιο


Στις 10 Φλεβάρη 1975 έσβησε ξαφνικά «εν όρμω» και κηδεύτηκε με μια «σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες» ο ποιητής που σ' όλη του τη ζωή ονειρεύτηκε ένα γαλάζιο τάφο. Και τα μόνα θαλασσινά λουλούδια που τον συνόδεψαν, τα λόγια ενός ναυτεργάτη, φίλου του στις θάλασσες και στα λιμάνια, του Χρήστου Παντελίδη, ο οποίος ακολούθησε το ναυτικό επάγγελμα, όταν έφηβος πρωτοδιάβασε το "Μαραμπού". «Αγαπημένε μας, σύντροφε ποιητή! Ο χτεσινός άνεμος, έφερε σε μας τους ναυτικούς το πιο θλιβερό ραπόρτο... Το φορτηγό που περίμενες να σε πάρει, καθυστέρησε. Είναι τραβερσωμένο καταμεσής του Ωκεανού, ζωσμένο στο πούσι. Στα ποστάλια τέλειωσαν τα ματσακονίσματα, οι ναύτες κρεμασμένοι στις σκαλωσιές βάφουν τις άγκυρες, τραγουδώντας τα δικά σου τραγούδια. Οι καπετάνιοι δοκιμάζουν τη μπουρού. Το σερβέι σε λίγο τελειώνει... Ένας μαρκόνης ανήσυχος, χθες αργά έστειλε το ραπόρτο στ' αγαπημένα σου μαραμπού να μη γρυλίζουν πια. "Αν ο Κολόμπος ανακάλυψε την Αμερική, εμείς, δε βρήκαμε τη δικιά μας ήπειρο να ξεμπαρκάρουμε..." μας έλεγες. Μα εσύ τι βρήκες; Ποιο τσακισμένο καραβοφάναρο σε πέταξε σ' αυτές εδώ τις στεριές; Πες μας αν είναι αυτό το λιμάνι πού άθελά σου φουντάρισες, ετοίμασε και για μας ένα ντοκ να δέσουμε πρυμάτσα... Ο Μάρτης! Αχ αυτός ο Μάρτης!

(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Κέρκυρας, 26 Νοέμβρη 2011)

Ελληνομουσείο

Αργυρού Σταυρούλα: "Η εξέλιξη της Βιοτεχνίας Βιομηχανίας στην Κέρκυρα"