ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Παρουσιάζονται έντυπα και ψηφιακοί δίσκοι που αφορούν την κερκυραϊκή ιστορία και πολιτισμό και γενικότερα τον ιόνιο χώρο.

28.7.12

Το κεφαλονίτικο γλωσσικό ιδίωμα


«Λένε και ξαναλένε πως η εποχή μας ζει την κυριαρχία της εικόνας και το θάνατο του λόγου»


Γιώργος Ζούμπος


Στις 13 Οκτώβρη 2007 πραγματοποιήθηκε στο Αργοστόλι επιστημονικό συμπόσιο με θέμα «Το κεφαλονίτικο γλωσσικό ιδίωμα». Την οργάνωση είχε ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς-Ιθάκης (ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά σωματεία των Ιονίων), ενώ συνεργάστηκε το Κέντρο Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο τόμος των πρακτικών εκδόθηκε, με καθυστέρηση μιας πενταετίας και παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες, πριν λίγες εβδομάδες με επιμέλεια του ιστορικού Πέτρου Πετράτου, ο οποίος είχε κάνει και την εισαγωγική ομιλία σαν πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής.

Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς-Ιθάκης εκδίδει κάθε χρόνο την «Κυμοθόη», έναν πολυσέλιδο τόμο με εξαιρετικά ενδιαφέρουσες επιστημονικές εργασίες για τα Ιόνια και ειδικότερα βέβαια για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη.


Προσπάθεια ανοικτής επιστημονικής συζήτησης


Ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς-Ιθάκης προχώρησε στη διοργάνωση του Συμποσίου με σκοπό να φέρει στην επιφάνεια το θέμα της έρευνας γύρω από το κεφαλονίτικο γλωσσικό ιδίωμα. Το Συμπόσιο αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια ανοικτής επιστημονικής συζήτησης για το θέμα, ενώ στο βήμα των εισηγητών συνυπήρξαν καταξιωμένοι επιστήμονες με νέους ερευνητές, πανεπιστημιακοί καθηγητές και γλωσσολόγοι ερευνητές της Ακαδημίας Αθηνών. Ταυτόχρονα στην ανάδειξη του κεφαλονίτικου γλωσσικού ιδιώματος και της ντόπιας προφοράς συμμετείχαν μαθητές και: η φιλόλογος Αντουανέτα Μπάλλα, οι Λουκάς Νιφοράτος, Γιάννης Νεόφυτος και ο δάσκαλος Γεράσιμος Γαλανός.

Στην εισαγωγική ομιλία, ο Π. Πετράτος αναφέρει μεταξύ άλλων τις εργασίες που έχουν εκδοθεί για την κεφαλονίτικη διάλεκτο και επισημαίνει ό,τι:

«.., με κάθε ευκαιρία επισημαινόταν η ανάγκη να αναζωογονηθεί η ερευνητική δουλειά για το κεφαλονίτικο ιδίωμα. Ο καθηγητής Γλωσσολογίας Γ.Π. Αναγνωστόπουλος – είχε γράψει ο Κεφαλονίτης καθηγητής Λαογραφίας Δημ. Λουκάτος, - έλεγε στοςυ Κεφαλονίτες φοιτητές του ότι πρέπει να καταρτιστεί ο Γλωσσικός Άτλαντας της Κεφαλονιάς, και συμπλήρωνε ο Δημ. Λουκάτος πως χρειάζεται και μια Γραμματική του κεφαλονίτικου ιδιώματος. Την τελευταία σχετική παρότρυνση την είχαμε πριν από δέκα περίπου χρόνια από τον Κεφαλονίτη φιλόλογο και νεοελληνιστή Γιώργο Αλισανδράτο, όταν έκανε λόγο για τη σύνταξη ενός Ονοματολογίου Κεφαλονιάς και Ιθάκης και ενός Λεξικού ιδιωματισμών της Επτανησιακής Λογοτεχνίας και της Δημώδους Γραμματείας»


Το περιεχόμενο


Ο τόμος περιλαμβάνει τις παρακάτω ανακοινώσεις και παρεμβάσεις:

• Γερασιμούλα Δανελάτου: Τα γλωσσάρια του κεφαλληνιακού και ιθακησιακού ιδιώματος

• Ευγενία Μαγουλά, Σταμάτης Μπέης: Ο ρόλος του κεφαλονίτικου ιδιώματος στη διαμόρφωση της Κοινής Νέας Ελληνικής

• Νικόλαος Κοντοσόπουλος: Τα επτανησιακά γλωσσικα ίδιώματα

• Μαρία Ραυτοπούλου: Χαρακτηριστικά του ιδιώματος της Ιθάκης

• Ντιάνα Αντωνακάτου: Το Πρακτικόν της Λατινικής Επισκοπής Κεφαλληνίας και η Επιτομή αυτού ως γλωσσικά κείμενα

• Σταματούλα Ζαπάντη: Ο γραπτός λόγος των νοταρίων της Κεφαλονιάς τον 16ο και 17ο αιώνα

• Γεώργιος Γ. Μαγουλάς: Η θέση της αρχαίας κεφαλληνιακής διαλέκτου μεταξύ των δυτικών (δωρικών) διαλέκτων

• Πέτρος Πετράτος: Αρχαιοπινή στοιχεία στο καθημερινό λεξιλόγιο της Κεφαλονιάς

• Διονυσία Κυπριώτου – Αναστασία Ποδηματά: Τουρκικές λέξεις στο κεφαλονίτικο λεξιλόγιο. (Από το χειρόγραφο του Ευάγγελου Τσιμαράτου)

• Ευπραξία Πολλάτου: Μόνο δικά μας: κατασκευή και χρήση τοπικών εννοιών

• Γιακουμάκη Ελευθερία: Μορφολογικές παρατηρήσεις στο κεφαλονίτικο ιδίωμα

• Χρυσούλα Καραντζη – Ανδρειωμένου: Προφορικότητα και λογοτεχνικότητα στην κεφαλονίτικη σάτιρα

• Θεοδόσης Πυλαρινός: Διαλεκτικά παιγνίδια της γλώσσας του Ανδρέα Λασκαράτου


(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, 28-07-2012)