«Κερκυραϊκά οικόσημα»

«Libro d'Oro της Κέρκυρας» ή «Κερκυραϊκές δυναστείες» θα μπορούσε επίσης να ονομάζεται η νέα έκδοση που κυκλοφόρησε την 1η Δεκεμβρίου ταυτόχρονα στην Κέρκυρα και στην Αθήνα, από τις Εκδόσεις Αλκίνοος. Τιτλοφορείται Κερκυραϊκά οικόσημα και συγγραφέας της είναι ο ακάματος ερανιστής και ανατόμος της κερκυραϊκής Ιστορίας, Γιάννης Σ. Πιέρης, πρόεδρος της Αναγνωστικής Εταιρίας Κέρκυρας και ένας από τους λιγοστούς Κερκυραίους λoγίους «παλαιάς κοπής» – ύστερους συνεχιστές της Επτανησιακής Σχολής, όπως αναφέρεται στο σημείωμα του δημοσιογράφου και εκδότη της συγκεκριμένης έκδοσης, Χρήστου Κορφιάτη.

Αυτή είναι η δεύτερη εκδοτική πρωτοβουλία του «Αλκίνοου», μετά τη μνημειακή έκδοση Διονυσίου Σολωμού Τα Κερκυραϊκά.

Αποτέλεσμα ερευνητικού μόχθου μιας εικοσαετίας, το έργο του Γιάννη Σ. Πιέρη καταθέτει νέα στοιχεία για την ταξική συγκρότηση της κερκυραϊκής κοινωνίας από τον 15ο ως τον 18ο αιώνα και για εξέχουσες οικογένειες της ανώτερης πυραμίδας της, χωρίς προκαταλήψεις και δογματισμούς. Αναδεικνύει οικογένειες που απέκτησαν και διατήρησαν επί αιώνες μεγάλη δύναμη και επιρροή στις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές υποθέσεις του νησιού, μετέχοντας στα τοπικά διοικητικά όργανα και κατέχοντας υψηλά αξιώματα.

«Εστιάζοντας στην ανάδειξη και στην παράθεση ιστορικών γεγονότων και στοιχείων, τα οποία τεκμηριώνουν μεταξύ άλλων την αυτονόμηση της κερκυραϊκής αριστοκρατίας από τη δυτικοευρωπαϊκή, ο συγγραφέας παραδίδει στο αναγνωστικό κοινό ένα έργο που ουδείς τόλμησε τις τελευταίες δεκαετίες», επισημαίνουν οι Εκδόσεις Αλκίνοος, προσθέτοντας: «Τα Κερκυραϊκά οικόσημα έρχονται να αναπληρώσουν, να συμπληρώσουν και να διορθώσουν τις δυσεύρετες, ανάλογες εκδοτικές προσπάθειες του παρελθόντος, παρουσιάζοντας επανασχεδιασμένα όχι απλώς από έναν σύγχρονο εικαστικό καλλιτέχνη, αλλά από τον εραλδικό ζωγράφο Γιάννη Βλαζάκη, όλα τα εξακριβωμένα οικόσημα της εποχής, έγχρωμα».

Το βιβλίο συμπεριλαμβάνει επικολλημένο πολύπτυχο με συγκεντρωμένα τα 115 εξεταζόμενα οικόσημα επιφανών οικογενειών του νησιού και συνοδεύεται από θήκη με 115 λυτά φύλλα, κάθε ένα από τα οποία είναι αφιερωμένο σε ένα οικόσημο. Το εξώφυλλο της έκδοσης κοσμεί επανασχεδιασμένος θυρεός της Κέρκυρας, που δημοσιεύτηκε στο βιβλίο του Ανδρέα Μάρμορα Della historia di Corfù το 1672.

Στις 224 σελίδες του βιβλίου εξετάζονται, κατ' αλφαβητική σειρά, οι εξής οικογένειες:

– Αβράμη, Αλαμάνου, Αληπούτζα, Αλταβίλλα, Αρκούδη, Αρλιώτη, Αρταβάνη, Ασημόπουλου, Αυλωνίτη, Βαρούχα, Βέγια, Βενιέρη, Βερβιτσιώτη, Βλασόπουλου, Βονδιλάγκη, Βούλγαρι, Βραχλιώτη-Μπότη, Γαλιέλου, Γερομεριάτη, Γεροπέτρη, Γιαλλινά, Γκαγκάδη, Γονέμη, Γράψα, Γρίτη, Δαμύλλου, Δάνδολου, Δαράτσου, Δελλαδέτσιμα, Δετζώρτζη, Διγότη, Δόντη, Δούσμανη, Δώρια, Έπαρχου, Ζάκκου, Θεοτόκη, Θεοτόκη-Ανδρουτσέλη, Ιγγλέση, Ιουστινιάνη

– Καβάσιλα, Καλλέργη, Καλογερά, Καμάλη, Κανάλ, Καπάδοχα, Καπέλλου, Καποδίστρια, Καραβέλλα, Καριόφυλλο, Καρτάνου, Κατσαΐτη, Κιγάλα, Κοκκίνη, Κολλητά, Λάνδου, Λάντζα, Λεπενιώτη, Λευκόκοιλου, Λισγαρά, Λουκάνη, Λουπινά, Μαζαράκη, Μαρκορά, Μάρμορα, Μάστρακα, Ματσολένη, Μιδέη, Μίνιου, Μόσχου, Μοτσάνεγα, Μουστοξύδη, Μπάκου, Μπαλιαρή, Μπαρμπάτη, Μπασάν, Μπελάντα, Μπενεβίτη, Μπούα

– Παδοβά, Παλατιανού, Παλατσουόλ-Σκορδίλη, Παλλαδά, Παπαδάτου, Παπαδόπολη, Πετρετή, Πιέρη, Πολίτη, Πολυλά, Προσαλέντη, Ρεγγίνη, Ρεφελέτη, Ριζικάρη, Ρίκκη, Ροδίτη, Ροδόσταμου, Σαραντάρη, Σαχλίκη, Σκιαδά, Σορδίνα, Σοφιανού, Σπάθα, Σπανόπουλου, Στεφανόπουλου, Τουρλινού, Τραντάφυλλου, Τριβώλη, Τροΐλου, Φέστα, Φίλιου, Φιομάχου, Φλαμπουριάρη, Φλώρου, Φόρτιου, Χαλικιόπουλου.

Στην αρχική περίοδο της Ενετοκρατίας, σύμφωνα με τον συγγραφέα, φαίνεται ότι στο Γενικό Συμβούλιο της κερκυραϊκής κοινότητας είχαν δικαίωμα συμμετοχής όλες οι ομάδες, χωρίς περιορισμούς καταγωγής, προέλευσης, θρησκείας και επαγγέλματος. Ωστόσο, σταδιακά το Γενικό Συμβούλιο μετεξελίχθηκε σε ένα κλειστό σώμα, σε «μια κλειστή τάξη, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κάστα» και διατήρησε πεισματικά τα προνόμιά της ως την πτώση της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας το 1797, ερχόμενη μερικές φορές σε αντίθεση με τη βούληση των Ενετών. Παρ' όλο που τα μέλη των επιφανών οικογενειών της Κέρκυρας χρησιμοποιούσαν για τον εαυτό τους τον όρο nobili και για την τάξη τους τον όρο nobiltà, επισημαίνει ο συγγραφέας, οι Ενετοί χρησιμοποιούσαν τον όρο cittadini για τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου και τον όρο cittadinanza για την τάξη που αυτό αντιπροσώπευε. Οι οικογενειακοί θυρεοί, όπως τονίζεται, είναι φορείς ξεχωριστής συλλογικής μνήμης και αποτελούν έναν σιωπηλό μάρτυρα του παρελθόντος, καθώς συμπυκνώνουν «κομμάτια» της ιστορικής διαδρομής του τόπου.

Για κάθε οικογένεια παρέχονται στοιχεία σχετικά με την ιστορική πορεία της, την απώτερη καταγωγή της και την ένταξή της στο Γενικό Συμβούλιο της κερκυραϊκής κοινότητας. Επίσης, παρουσιάζονται στοιχεία για γάμους μελών των διαφόρων οικογενειών και για τη συμμετοχή τους στα κοινοτικά αξιώματα, καθώς και για τις ηγετικές μορφές αριστοκρατικών οικογενειών που διέπρεψαν στα Γράμματα, στην πολιτική, στις επιστήμες και στις τέχνες.

ISBN βιβλίου και θήκης: 978-960-99084-4-3