Νίκος Ασπιώτης: "Δεν υπάρχει Θεός για μένα κι αν υπάρχει είναι τρελλός". Μάρτυρες και μαρτυρίες από την Κατοχή, την Αντίσταση και τον Εμφύλιο

«δεν υπάρχει θεός για μένα, κι αν υπάρχει, είναι τρελός…»

.....Το άγνωστο σε μένα δίστιχο, που τραγουδούσε ο κομμουνιστής-αρχειομαρξιστής Γιώργος Βέργης , ίσως πουν κάποιοι ότι είναι ένας τίτλος αταίριαστος για ένα ιστορικό βιβλίο ή μια ιστορική αφήγηση. Κάποιοι άλλοι πάλι μπορούν να το χαρακτηρίσουν ακόμη και βλάσφημο, χωρίς περιεχόμενο, χωρίς «ιστορικότητα». .....Για λίγο νόμιζα ότι είναι εντελώς ακατάλληλο για το βιβλίο αυτό. Την πεποίθησή μου αυτή την ενίσχυσαν, προσωρινά όμως, κάποιοι φίλοι, που ζήτησα και πήρα τη γνώμη τους. Ύστερα από πολλή σκέψη το επέλεξα για οριστικό τίτλο, γιατί καταστάλαξα στην κρίση ότι το ορφανό αυτό δίστιχο διαμορφώνει και εκφράζει ιδεολογικούς ορίζοντες και θάρρος απαράμιλλο. Ταυτόχρονα μπολιάζει τα παραπάνω στοιχεία με μια δόση πίκρας και κάποια ψήγματα απόγνωσης και αγωνίας, και όλα αυτά συμπυκνωμένα -πέρα από τα κατορθώματα των ηρώων και τα μεγάλα ή μικρά γεγονότα που συμμετείχαν- νομίζω ότι διατρέχουν σαν ποτάμι τις ζωές τους. Ζωές που είναι αταίριαστες, ή καλύτερα εκ διαμέτρου αντίθετες, με τις δικές μας τις ζωές .